Trzęsienia ziemi

Trzęsienie ziemi to gwałtowne zaburzenie stanu równowagi w jej wnętrzu, które prowadzi do wyzwolenia energii w postaci ciepła, fal sejsmicznych, ruchu skał i ich trwałych deformacji. Przeważnie trzęsienia ziemi są związane z ruchami tektonicznymi, inne, na ogół słabsze, są wywołane przez wybuchy wulkanów, obrywy skalne lub zapadanie się jaskiń. Badaniem trzęsień ziemi zajmuje się sejsmologia.

Miejsce we wnętrzu Ziemi, gdzie nastąpił proces wydzielenia się energii jest nazywane ogniskiem trzęsienia ziemi w jego obrębie lokalizuje się hipocentrum — hipotetyczny punkt, z którego rozchodzą się fale sejsmiczne. Punkt na powierzchni Ziemi położony bezpośrednio nad hipocentrum to epicentrum. Rejony, gdzie trzęsienia ziemi są stosunkowo częste i silne, są nazywane strefami sejsmicznymi, obszary zaś na ogół wolne od trzęsienia ziemi to strefy asejsmiczne.

Najsilniejszymi trzęsienia ziemi są trzęsienia tektoniczne. Najczęściej są one wynikiem ruchu płyt litosfery lub mniejszych fragmentów skorupy ziemskiej. Przemieszczanie się płyt powoduje powolny wzrost sprężystych deformacji skał. Gdy naprężenia przekroczą wartość krytyczną następuje gwałtowny ruch skał objawiający się jako trzęsienie ziemi.

Poniżej fotografie zniszczeń wskutek ostatniego trzęsienia ziemi w Japonii.

NAJTRAGICZNIEJSZE TRZĘSIENIA ZIEMI

Chiny prowincja Shanxi
23 stycznia 1556 roku, ok. 830 tys. ofiar. Prawdopodobnie najtragiczniejsze trzęsienie ziemi w historii ludzkości, chociaż niektóre źródła podają, że trzęsienie z 1201 w Górnym Egipcie było przyczyną około 1 mln ofiar.

Włochy, Mesyna
28 grudnia 1908 roku (7.5 stopni w skali Richtera), ok. 70-100 tys. ofiar. Najtragiczniejsze europejskie trzęsienie ziemi, dużo ofiar spowodowanych przez tsunami.

Chiny okolice Tangszan
31 maja 1970 roku (8,2 - stopni w skali Richtera), ok. 240 tys. (nieoficjalnie mówi się o 500 tys. ofiar. Trzęsienie w rejonie przemysłowo-górniczym z miastem Tangszan (ok. 1 mln mieszkańców), 110 km od Pekinu; wielka liczba ofiar spowodowana zaskoczeniem podczas snu, brakiem wstrząsów poprzedzających i zabudową nieodpowiednią dla strefy sejsmicznej.

Japonia, okolice Kobe
17 stycznia 1995 roku (7,2 - stopni w skali Richtera), 5,5 tys. ofiar. Trzęsienie ziemi we współczesnym rejonie przemysłowym; zniszczeniu uległo 400 000 budynków; zanotowano wiele pożarów związanych z uszkodzeniem sieci gazowej; fluidyzacja gruntu spowodowała ogromne zniszczenia w porcie; rekordowe straty materialne (ok. 200 mld $ USA)

Ocean Indyjski, na zachód od Sumatry
26 grudnia 2004 roku (9 - stopni w skali Richtera), ok. 300 tys. ofiar. Trzęsienie ziemi w rejonie Rowu Jawajskiego; większość ofiar i zniszczeń spowodowana tsunami (m. in. wybrzeża Indonezji, Tajlandii, Indii, Sri Lanki)

Pakistan rejon Kaszmiru, w pobliżu Muzaffaraba
8 października 2005 roku (7,6 - stopni w skali Richtera) Ofiary śmiertelne 73 tys. Najwięcej ofiar, głównie kobiet i dzieci, w Kaszmirze; zniszczone budynki, drogi; także straty w Indiach i Afganistanie.

Haiti
12 stycznia 2010 roku (7 stopni w skali Richtera). ok. 200 tys. ofiar. Zarejestrowano wiele wstrząsów wtórnych, z których dziesięć przekroczyło siłę 5 w skali Richtera. Wstrząsy odczuwalne były także w Dominikanie, na Kubie, Jamajce czy Bahamach.