poniedziałek, 3 czerwca 2019

KICZERA, MAGURA I SZYNDZIELNIA

W wielu nazwach miejscowości, nazewnictwie topograficznym, słowniku pasterskim czy nazwiskach można znaleźć ślady osadnictwa wołoskiego, które zaznaczyło swoją obecność na południu Polski – w rejonie Karpat. 

Określenie „Wołoch” dotyczy dawnych mieszkańców dzisiejszej Rumunii. Od XII wieku wołoscy pasterze zamieszkujący tereny na południe od Dunaju przemieszczali się na północ i zachód, zasiedlając m.in. rejon Karpat. Wędrowni Wołosi zanosili na tereny górskie oryginalny sposób wypasu owiec przyjęty do dziś przez mieszkańców Karpat (Łemków, górali). W miarę asymilacji oraz wprowadzania prawa miejscowego przechodzili oni na rolniczy tryb życia. Budowali stałe wsie, przedstawiciele elit wołoskich (tzw. kniaziowie) obejmowali urzędy dostępując zaliczenia w poczet szlachty polskiej.

Przykłady nazewnictwa wołoskiego, które zachowało się w Polsce:

Kiczora, Kiczera, Kiczorka – to nazwa pochodzenia albańskiego od słowa „chicer” – zbocze górskie w kształcie dachu.

Kocierz – wywodzi się od wołosko-rumuńskiego słowa „hotar” – granica dwu posiadłości, znak graniczny (pochodnymi są nazwy: Kotar, Kotarz, Kotarnica, Kocoń i Kaczyna).

Magura lub Magurka - w języku słowackim oznaczają kopiec lub kopulastą górę.

Menczoł, Minczoł, Munczolik – pochodzenia wołoskiego, synonim Kiczory, Kiczery oznaczające większą zalesioną kopulastą górę.

Praszywka w masywie Wielkiej Raczy jest nazwą pochodzenia wołoskiego od „praszit” – orać, zaorać.

Prasitura – zaorane pole.

Szyndzielnia – od „szindrila” – gont.

Gajdy – dudy (od tureckiego słowa o tym samym znaczeniu).

Gieleta – duże drewniane naczynie do dojenia owiec (od dacko – rumuńskiego „galeata”).

Zbójnik – poch. rumuńskie.

Koliba – szałas pasterski (od dacko – rumuńskiego „coliba”).

Młaka – bagno (od dacko – rumuńskiego).

Pozostały również nazwiska pochodzenia wołoskiego jak: Włoch, Wołoch, Walaszek, Gielata, Bryja, Roman, Wajdzik.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz