ZAKAZANE, CZYLI JAK KOŚCIÓŁ PAPIESKI WALCZYŁ Z "HEREZJĄ"

Historyczny Indeks ksiąg zakazanych to opracowany przez Kościół Katolicki wykaz pozycji, których nie wolno było czytać, posiadać i rozpowszechniać katolikom bez zezwolenia władz kościelnych.

Tradycja katolickich „Indeksów ksiąg zakazanych” sięga XVI wieku i związana jest z protestancką reformacją. W 1557 r. ujrzał światło dzienne pierwszy rzymski Indeks ksiąg zakazanych, a dwa lata później ukazała kolejna edycja Indeksu zwana od imienia papieża (Pawła VI) „paulińską”. Na Indeksie znalazły się m.in. przekłady Biblii na języki narodowe. Nowa wersja spisu ukazała się w 1564 r. – był to tzw. indeks trydencki. Znalazły się na nim m.in. dzieła głównych twórców reformacji: Marcina Lutra, Jana Kalwina i Filipa Melanchtona.

Do czasu zawieszenia indeksu (w 1966 roku) znalazło się w nim ponad 5 tys. nazwisk i dzieł, również polskich autorów.

W jednej z pierwszych edycji indeksu umieszczono pisma prekursorów literatury polskojęzycznej Mikołaja Reja, Biernata z Lublina oraz słynne dzieło „O obrotach sfer niebieskich” Mikołaja Kopernika. W spisie zamieszczono również „O poprawie Rzeczypospolitej” polskiego reformatora Andrzeja Frycza Modrzewskiego. W 1848 roku na indeksie znalazły się „Prelekcje paryskie” Adama Mickiewicza, czyli cykl wykładów poświęconych literaturze słowiańskiej.

Spośród dzieł literatury światowej na indeksie znalazła się nawet powieść podróżniczo-przygodowa Daniela Defoe z 1719 roku „Przypadki Robinsona Crusoe”.